.             

تاریخچه آیین طشت گذاری + عکس

 به نظر می‌ رسد این سنت، با الهام از اقدام سالار شهیدان و یادآور رفتار جوانمردانه امام حسین(ع) است؛ بر اساس روایتها عزاداران در روز ۲۷ذیحجه آب مشکها را در طشتها ریخته و لشکر حر و اسبان سپاه او را سیراب می‌ کنند.

واقعه کربلا و بسته شدن فرات به روی امام حسین(ع) و یارانشان و ایثارگریهای سقای کربلا برای رساندن آب به تشنگان و حماسه آفرینی یارانی که با لبانی تشنه، شهد شهادت را نوشیدند، به یقین قداست و جایگاه والای آب را در فرهنگ شیعیان و به خصوص ایرانیان که از دیرباز نیز از جایگاه خاص و معنوی برخوردار بوده، عمق و وسعت بسیاری بخشیده است تا جایی که انعکاس این امر را در فرهنگ مردم و به خصوص در شکل گیری آداب و رسوم و آیینها شاهد هستیم.

در کتاب “فرهنگ عاشورا” اثر جواد محدثی، در توضیح این سنت آمده است: مراسم طشت گذاری، مراسمی است سنتی که در عزاداری ایام عاشورا و عمدتا در شهرستان اردبیل برگزار می‏شود و طشتهای آب را که رمزی از فرات می باشد در مساجد و حسینیه ‏ها می‏آورند و این سنت به تاسی از اقدام سالار شهیدان و یادآور رفتار جوانمردانه امام حسین (ع) در مقابل سپاه حر می باشد که به روایتی آن حضرت، در روز ۲۷ ذیحجه‏، آب مشکها را در طشتها ریخته و تمام لشکر حر و اسبان آنها را سیراب‏ کردند.

آیین طشت‌ گذاری در استانهای آذری زبان، از ریشه ‌دارترین آیینهای ماه محرم است که در روزهای پایان ماه ذی‌ الحجه برگزار می ‌شود و در حقیقت، برگزاری این آیین، آماده شدن حسینیان برای برگزاری مراسم سوگواری سید و سالار شهیدان را نوید می ‌دهد.

علت برگزاری مراسم طشت گذاری

در ارتباط با علت و دلیل برگزاری مراسم طشت گذاری نظرات و احتمالات مختلفی وجود دارد؛ عده‌ای اعتقاد بر این دارند که با انجام این مراسم، اهمیت آب و جایگاه آن در حادثه کربلا مورد توجه قرار می ‌گیرد.

برخی از مورخان با توجه به مسیر حرکت کاروان حضرت حسین بن علی(ع) از مکه به سمت کربلا می‌ گویند: براساس روایتهای تاریخی، در مسیر راه کاروان کربلا قبل از رسیدن به دشت نینوا، سربازان حر بن یزید ریاحی در منطقه ‌ای به نام “زباله” راه بر کاروان امام بسته و حرکت آن را متوقف ساخته ‌اند.

در این محل، سالار شهیدان علیرغم کمبود آب دستور می ‌دهند طشتها توسط آبهای موجود در مشکها پر شود که هم یاران حسین و هم سربازان حر از آن استفاده کنند و نیز احشام موجود در هر دو کاروان نیز سیراب شوند.

برگزاری آیین طشت گذاری از دوران صفویه

هرچند که مراسم طشت گذاری از دوران صفویه در اردبیل برگزار شده و قدمتی چندین ساله دارد اما در دو سه دهه اخیر برگزاری این مراسم در سایر شهرهای استان و برخی استانهای همجوار چون آذربایجان شرقی و غربی و زنجان، بناب، تالش و… نیز مورد توجه قرار گرفته است.